ಮಲ್ಲಿಗೆ

ಮಲ್ಲಿಗೆ ಆಕರ್ಷಕ ಹಾಗೂ ಪ್ರಮುಖ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬಿಡಿ ಹೂ ಬೆಳೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಕೂಡಾ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬಿಡಿ ಹೂಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಾರ ಮತ್ತು ಮಾಲೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ರಫ್ತು ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶವಿರುವ ಜೊತೆಗೆ ಔಷಧಿಯ ಮಹತ್ವವ್ರ ಇದೆ.

ಬಿತ್ತನೆ ಕಾಲ

ಮಲ್ಲಿಗೆಯನ್ನು ನಾಟಿ ಮಾಡಲು ಮಳೆಗಾಲ ಯೋಗ್ಯ-ಜೂನ್‌ನಿಂದ ಆಗಸ್ಟ್‌ ತಿಂಗಳುಗಳು ನಾಟಿಗೆ ಅತಿ ಉತ್ತಮ ಕಾಲ. ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌  ಅಕ್ಟೋಬರ್‌- ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಸಹ ನಾಟಿ ಮಾಡಬಹುದು.

ಮಣ್ಣು

ಮಲ್ಲಿಗೆಯನ್ನು ಎಲ್ಲ ವಿಧದ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಬಹುದಾದರೂ, ಚೆನ್ನಾಗಿ ನೀರು ಬಸಿದು ಹೋಗುವಂತಹ ಫಲವತ್ತಾದ ಕೆಂಪು ಗೋಡು ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ಮರಳು ಮಿಶ್ರಿತ ಗೋಡು ಮಣ್ಣು ಅತಿ ಸೂಕ್ತ. ಮಣ್ಣಿನ ರಸಸಾರ 5.5 ರಿಂದ 6.5 ಇದ್ದರೆ ಒಳ್ಳೆಯದು

ಪ್ರಭೇದಗಳು ಮತ್ತು ತಳಿಗಳು

1.  ಕಾಕಡ (ಜಾಸ್ಮಿನಮ್‌ ಮಲ್ಟಿಪ್ಲೋರಮ್‌): : ಗಿಡಗಳು ಪೊದೆಯಾಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದು ವರ್ಷವಿಡೀ ಹೂ ಬಿಡುತ್ತವೆ. ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಹೂ ಬಿಡುತ್ತವೆ. ಸುವಾಸನೆ ರಹಿತವಾದ ಈ ತಳಿಯ ಹೂಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಬಾಡುವ್ರದಿಲ್ಲ. ಐ.ಐ.ಎಚ್‌.ಆರ್‌. ಸಂಸ್ಥೆಯ ಅರ್ಕ ಅರ್ಪಣ್‌ ಸುವಾಸನೆಯುಳ್ಳದ್ದಾಗಿದೆ.

2.   ಗುಂಡು / ದುಂಡು ಮಲ್ಲಿಗೆ (ಜಾಸ್ಮಿನಮ್‌ ಸಾಂಬ್ಯಾಕ್‌: ಇದನ್ನು ಮೈಸೂರು ಅಥವಾ ಬಳ್ಳಾರಿ ಮಲ್ಲಿಗೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಒಂದು, ಎರಡು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಸುತ್ತಿನ ಹೂದಳಗಳಿರುವ ಹೂವಿನ ವಿಧಗಳಿವೆ. ಗಿಡಗಳು ಪೊದೆಯಾಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಅದನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಸವರಿ ಬಳ್ಳಿಯಂತೆ ಬೆಳೆಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹೂಗಳು ಸುವಾಸನೆ ಭರಿತವಾಗಿದ್ದು, ಮೊಗ್ಗುಗಳು ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರ ಹೊಂದಿ ಗುಂಡಗಿರುತ್ತವೆ. ಬೇಸಿಗೆ ಮತ್ತು ಮಳೆಗಾಲಗಳಲ್ಲಿ (ಮಾರ್ಚ್‌ನಿಂದ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ ತಿಂಗಳವರೆಗೆ) ಹೂ ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಈ ಮಲ್ಲಿಗೆಯ ಇತರ ತಳಿಗಳೆಂದರೆ ಅರ್ಕ ಆರಾಧನಾ, ಮೋಗ್ರ, ರಾಮನಾಥಪುರಂ, ರಾಮಬಾಣಂ, ಏಳುಸುತ್ತಿನ ಮಲ್ಲಿಗೆ, ಕಸ್ತೂರಿ ಮಲ್ಲಿಗೆ, ಬೇಲಾ, ವಿರೂಪಾಕ್ಷಿ ಇತ್ತಾದಿ.

3.   ವಸಂತ ಮಲ್ಲಿಗೆ (ಜಾಸ್ಮಿನಮ್‌ ಆರಿಕ್ಯುಲೇಟಮ್‌: ಪೊದೆ ಜಾತಿಯ ಈ ತಳಿ ವರ್ಷದಾದ್ಯಂತ ಹೂ ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಮುಂಗಾರಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಇಳುವರಿ ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಹೂಗಳು ಸುವಾಸನೆ ಭರಿತವಾಗಿದ್ದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಸುಗಂಧದ್ರವ್ಯ ಕೊಡಬಲ್ಲವ್ರ (ಶೇ. 0.28 ರಿಂದ 0.36). ಹುಗಳನ್ನು ಬಿಡಿ ಹೂವಾಗಿ ಒಳಾಂಗಣ ಅಂದಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಸುಗಂಧದ್ರವ್ಯ ತೆಗೆಯಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ತಮಿಳುನಾಡು ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿರುವ ಪಾರಿಮುಲ್ಲೈ, ಸಿ.ಓ.-1 ಮುಲ್ಲೈ ಹಾಗೂ ಸಿ.ಓ.-2 ಮುಲ್ಲೈ ಮತ್ತು ಅಂಬೂರ್‌ ಮಲ್ಲಿಗೆಗಳು ಈ ಮಲ್ಲಿಗೆಯ ಮುಖ್ಯ ತಳಿಗಳು.

4. ಜಾಜಿ ಮಲ್ಲಿಗೆ (ಜಾಸ್ಮಿನಮ್‌ ಗ್ರ್ಯಾಂಡಿಪ್ಲೋರಮ್‌): ಬಳ್ಳಿಯಂತೆ ಬೆಳೆಯುವ ಇದು ಸುವಾಸನೆಭರಿತ ಹೂಗಳನ್ನು ಜೂನ್‌-ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಅಧಿಕ ಸುಗಂಧ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನೊಳಗೊಂಡಿರುವ  ಇದರ ಹೂಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸುಗಂಧದ್ರವ್ಯ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಹಾಗೂ ಬಿಡಿ ಹೂವಾಗಿ ಕೂಡ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹೂಗಳಲ್ಲಿ ಸುಗಂಧ ಎಣ್ಣೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಶೇ. 0.24 ರಿಂದ 0.42 ರಷ್ಟು ಇರುತ್ತದೆ. ಐ.ಐ.ಎಚ್‌.ಆರ್‌. ನಿಂದ ಅರ್ಕ ಸುರಭಿ, ತಮಿಳುನಾಡು ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಯಲದಿಂದ ಸಿ.ಓ.-1 ಪಿಚ್ಚಿ, ಸಿ.ಓ.-2 ಪಿಚ್ಚಿ ತಳಿಗಳು ಮುಖ್ಯವಾದವ್ರ.

ಉಡುಪಿ ಮಲ್ಲಿಗೆ: ಕರ್ನಾಟಕದ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬಹುದಾದ ಈ ತಳಿಯು ಜಾಸ್ಮಿನಮ್‌ ಸಾಂಬಾಕ್‌ ಪ್ರಭೇದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೊದೆಯಾಕಾರದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದು ಉದ್ದನೆಯ ಚೂಪಾದ ಒಂದು ಸುತ್ತಿನ ಸುಗಂಧಭರಿತ ಸಣ್ಣಗಾತ್ರದ ಹೂಗಳನ್ನು ಜನವರಿಯಿಂದ ನವೆಂಬರ್‌ ತಿಂಗಳವರೆಗೂ ಬಿಡುತ್ತದೆ. ಇದರ ಮೊಗ್ಗುಗಳು ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ನಂತರ 10-12 ಗಂಟೆಗಳವರೆಗೂ ಅರಳುವ್ರದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಬಾಡುವ್ರದಿಲ್ಲ.

ಬೇಸಾಯ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು

ಕ್ರ.ಸಂ ವಿವರಗಳು ಪ್ರತಿ ಹೆಕ್ಟೇರಿಗೆ

1.       ಗೂಟಿ/ಕಾಂಡದ ತುಂಡುಗಳು/ಕಂದುಗಳು

ಅ) ಕಾಕಸ                              6950

ಆ) ಗುಂಡು ಮಲ್ಲಿಗೆ ಮತ್ತು ವಸಂತ ಮಲ್ಲಿಗೆ        4444

ಇ) ಜಾಜಿ ಮಲ್ಲಿಗೆ                         3333

ಬೇಸಾಯ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು

ಕ್ರ.ಸಂ ವಿವರಗಳು ಪ್ರತಿ ಹೆಕ್ಟೇರಿಗೆ

1.     ಸಾವಯವ ಗೊಬ್ಬರ: 20 ಕಿ.ಗ್ರಾಂ ಪ್ರತಿ ಗಿಡಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷಕ್ಕೆ

2.     ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರ

ಸಾರಜನಕ                                       120 ಗ್ರಾಂ
ರಂಜಕ                                         240 ಗ್ರಾಂ
ಪೊಟ್ಯಾಷ್‌                                        240 ಗ್ರಾಂ

ನೀರಾವರಿ ಮತ್ತು ಅಂತರ ಬೇಸಾಯ

ಶಿಫಾರಸ್ಸು ಮಾಡಿದ ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳನ್ನು 2 ಸಮಕಂತುಗಳಲ್ಲಿ ಜನವರಿ ಮತ್ತು ಜೂನ್‌ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಬಳ್ಳಿ ಕತ್ತರಿಸಿದ ನಂತರ ಕೊಡಬೇಕು. ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಚ್‌-ಏಪ್ರಿಲ್‌ ಮತ್ತು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌-ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಡುವ್ರದು. ನೀರಾವರಿ ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯ. ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ನೀರು ಕೊಟ್ಟರೆ ಸಾಕು, ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ನೀರು ನಿಲ್ಲದಂತೆ ಬಸಿಕಾಲುವೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆಯಬೇಕು, ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಗಿಡಗಳನ್ನು ಸವರುವ್ರದು ಸೂಕ್ತ.

ಸಸ್ಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆ

ರೋಗಗಳು: ಎಲೆಚುಕ್ಕೆ ರೋಗ, ಸೊರಗು ರೋಗ, ಬೂದಿ ರೋಗ, ತುಕ್ಕು ರೋಗ.

ಹತೋಟಿ ವಿಧಾನ

• 2 ಮಿ.ಲೀ. ಅಕ್ಸಿಡೆಮಿಟಾನ್‌ ಮೀಥೈಲ್‌ ಅಥವಾ 1.5 ಮಿ.ಲೀ. ಮಾನೋಕ್ರೊಟೋಫಾಸ್‌ ಮತ್ತು 3 ಗ್ರಾಂ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗುವ ಗಂಧಕವನ್ನು ಪ್ರತಿ ಲೀಟರ್‌ ನೀರಿಗೆ ಬೆರೆಸಿ ರೋಗಗಳ ಬಾಧೆ ಕಂಡುಬಂದಾಗ ಸಿಂಪಡಿಸಬೇಕು.
• ತುಕ್ಕು ರೋಗ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದ್ದು ಇದನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು 1 ಗ್ರಾಂ ಕಾರ್ಬೆಂಡಜಿಂ ಅಥವಾ 1 ಮಿ.ಲೀ. ಪ್ಲಾಂಟವಾಕ್ಸ್‌ ಅಥವಾ 0.5 ಮಿ.ಲೀ. ಕ್ಯಾಲಕ್ಸಿನ್‌ ಅನ್ನು ಪ್ರತಿ ಲೀಟರ್‌ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬೆರೆಸಿ ಸಿಂಪಡಿಸಬೇಕು.
• ಮಜ್ಜಿಗೆ ರೋಗ ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಟ್ರಯೋಜೋಫಾಸ್‌ ಕೀಟನಾಶಕವನ್ನು ಪ್ರತಿ ಲೀಟರ್‌ ನೀರಿಗೆ 1.5 ಮಿ.ಲೀ. ನಮತೆ ಬೆರಸಿ ಸಿಂಪಡಿಸಬೇಕು.
• ಸೊರಗು ರೋಗ ಕಂಡಾಗ ರೋಗ ಬಂದ ಗಿಡಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತು ನಾಶಪಡಿಸಿ. ಅನಂತರ ಪ್ರತಿ ಗಿಡಕ್ಕೂ 1 ಗ್ರಾಂ ಕಾರ್ಬೆಂಡಜಿಂ 1 ಲೀಟರ್‌ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬೆರೆಸಿ, ಈ ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕ ದ್ರಾವಣವನ್ನು ಗಿಡದ ಬುಡದ ಸುತ್ತ ಸುರಿಯಿರಿ. ಒಂದು ಗಡಕ್ಕೆ 2-5 ಲೀ. ದ್ರಾವಣ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ

ಸಸ್ಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆ

ಕೀಟಗಳು: ಕೆಂಪು ಶಲ್ಕ ಕೀಟ, ಹಿಟ್ಟು ತಿಗಣೆ, ಮಲ್ಲಿಗೆ ತಿಗಣೆ, ನುಸಿ (ಮಜ್ಜಿಗೆ ರೋಗ), ಎಲೆ ತಿನ್ನುವ ಹುಳು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ನೊಣ.

ಹತೋಟಿ ವಿಧಾನ

• 2 ಮಿ.ಲೀ. ಅಕ್ಸಿಡೆಮಿಟಾನ್‌ ಮೀಥೈಲ್‌ ಅಥವಾ 1.5 ಮಿ.ಲೀ. ಮಾನೋಕ್ರೊಟೋಫಾಸ್‌ ಮತ್ತು 3 ಗ್ರಾಂ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗುವ ಗಂಧಕವನ್ನು ಪ್ರತಿ ಲೀಟರ್‌ ನೀರಿಗೆ ಬೆರೆಸಿ ಕೀಟ ಬಾಧೆ ಕಂಡುಬಂದಾಗ ಸಿಂಪಡಿಸಬೇಕು.
• 2 ಮಿ.ಲೀ. ಮೆಲಾಥಿಯಾನ್‌ ಮತ್ತು 3 ಗ್ರಾಂ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗುವ ಗಂಧಕವನ್ನು ಪ್ರತಿ ಲೀಟರ್‌ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿಸಿ ಬಿಳಿನೊಣ, ಶಲ್ಕ ಕೀಟ ಹಾಗೂ ಹಿಟ್ಟು ತಿಗಣೆಗಳ ಬಾಧೆ ಬಂದಾಗ ಸಿಂಪಡಿಸಬೇಕು.
• 2.   ನುಸಿ ಬಾಧೆ (ಮಜ್ಜಿಗೆ ರೋಗ) ಕಂಡುಬಂದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಲೀಟರ್‌ ನೀರಿಗೆ 2.5 ಮಿ.ಲೀ. ಡೈಕೋಫಾಲ್‌ 20 ಇ.ಸಿ. ಅಥವಾ 4 ಮಿ.ಲೀ. ಇಥಿಯಾನ್‌ ಅಥವಾ ಶೇ. 5 ರ ಬೇವಿನ ಬೀಜದ ಕಷಾಯ ಸಿಂಪಡಿಸಿ ಅಥವಾ ಶೇ. 5ರ ಗಂಧಕವನ್ನು ಧೂಳೀಕರಿಸಿ. ಬಾಧೆ ತೀವರವಿದ್ದಲ್ಲಿ ಗಇಡದ ಮುಖ್ಯ ಕಾಂಡವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಇತರ ಭಾಗವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ಹಾಕಿ ನಾಶ ಮಾಡಿ ಅನಂತರ ಸಿಂಪರಣೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕು.
  • ಕೊಯ್ಲು
  • ತಳಿಗಳಿಗನುಸಾರವಾಗಿ ವಿವಿಧ ತಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಗಳು ಈ ಕೆಳಗೆ ತಿಳಿಸಿರುವ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ಬರುತ್ತವೆ. ಮಲ್ಲಿಗೆ ಗಿಡಗಳು ನಾಟಿ ಮಾಡಿದ ಆರು ತಿಂಗಳಿನಿಂದಲೇ ಹೂ ಬಿಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತವೆ.

ಹಾರ ಹಾಗೂ ಹೂಮಾಲೆ ತಯಾರಿಸಲು ಹೂಗಳನ್ನು ಮೊಗ್ಗಿದ್ದಾಗ ಹಾಗೂ ಸುಗಂಧದ್ರವ್ಯ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಪೂರ್ಣ ಅರಳಿದ ಹೂಗಳನ್ನು ಬೆಳಗಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಬೇಕು.

ಇಳುವರಿ

ವಿವಿಧ ತಳಿಗಳಲ್ಲಿ 1-4 ವರ್ಷಗಳ ಇಳುವರಿ ಪ್ರಮಾಣ ಪ್ರತಿ ಹೆಕ್ಟೇರಿಗೆ (ಕಿ.ಗ್ರಾಂ)

ಮೂಲ : ಆಗ್ರೋಪೀಡಿಯ