ಯೋಗ

ದೇಹ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಿ ಏಕಾಗ್ರತೆಗೊಳಿಸುವುದೇ ಯೋಗದ ಗುರಿ. ಈ ಗುರಿಯನ್ನು ತಲುಪಲು ಹಲವಾರು ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಯೋಗದ ಪಥಗಳೆಂದು ಕರೆಯುವರು.

1. ಜ್ಞಾನ ಯೋಗ: ಮನುಷ್ಯನಲ್ಲಿರುವ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ ವಿಚಾರ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ತರ್ಕಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲಕ ತನ್ನಲ್ಲಿ ತಾನು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವಿಕಸನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಉದಾ: ಬುದ್ಧ, ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕನಂದರು. ಜ್ಞಾನದೇವ ಮುಂತಾದವರು.
2. ಭಕ್ತಿ ಕೆಲವು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಭಾವನೆಗಳು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದರ ಮೂಲಕ ವ್ಯಕ್ತಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾನೆ. ಉದಾ:ಅಕ್ಕಮಹದೇವಿ, ಮೀರಾಬಾಯಿ, ಕನಕದಾಸ, ಪುರಂದರದಾಸರು.
3. ಕರ್ಮ ಯೋಗ :ಕಾಯಕವೇ ಕೈಲಾಸ ಎಂಬ ಬಸವಣ್ಣನವರ ವಚನ ಇದಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಕೆಲಸವೊಂದೇ ಅವರಿಗೆ ಪ್ರಧಾನ ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ತೃಪ್ತಿ ಎಂಬ ತತ್ವ ಸಿದ್ದಾಂತದ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆಯಿಟ್ಟು ನಡೆಯುವುದು. ಉದಾ: ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಬಸವಣ್ಣ, ಸಿದ್ಧರಾಮ ಮುಂತಾದವರು.

ರಾಜಯೋಗ : ಈ ರಾಜಯೋಗವು ಎಂಟು ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಇದನ್ನು ಅಷ್ಠಾಂಗ ಯೋಗ ಎನ್ನುವರು. ಇಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಮೆಟ್ಟಿನಲ್ಲಿರುವ ವಿಷಯದ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರುವುದರಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವೀಖಾಆಶಾಣವಾಗುತ್ತದೆ.

1. ಯಮ
2. ನಿಯಮ
3. ಆಸನ
4. ಪ್ರಾಣಯಾಮ
5. ಪಥ್ಯಾಹಾರ
6. ಧಾರಣ
7. ಧ್ಯಾನ
8. ಸಮಾಧಿ.

ಯಮ:ಅಹಿಂಸೆ, ಸತ್ಯ, ಅಸ್ತೆಯ, ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ, ಅಸಂಗ್ರಹ ಎಂಬ ಯಮ ಪಂಚಕಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುವುದರಿಂದ ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ.

ನಿಯಮ : ಇದು ಐದು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಶೌವ, ಸಂತೋಷ,ತಪಸ್ಸು, ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯ, ಈಶ್ವರ ಪ್ರಣಿಧಾನ.

ಆಸನ : ಯೋಗದ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳು.ಉದಾ : ಪದ್ಮಾಸನ, ವಜ್ರಾಸನ.

ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ: ದೇಹ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಲು ಕೊಂಡಿಯಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಒಂದು ಉಸಿರಾಟದ ಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. ಇದು ಅನೇಕ ವಿವಿಧ ಉಸಿರಾಟಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರ: ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ಒಳಮುಖವಾಗಿ ಕೇಂದೀಕರಿಸಿ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಗಮನಿಸುವ ಕ್ರಮವಾಗಿದೆ.

ಧಾರಣ: ಮನಸ್ಸನ್ನು ಪ್ರಯತ್ನ ಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಒಂದೆಡೆ ಅಥವಾ ವಸ್ತುವಿನ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವುದು.

ಧ್ಯಾನ: ಒಂದು ವಸ್ತುವಿನ ಮೇಲೆ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದರೆ, ನಂತರ ಮನಸ್ಸು ನಿರಾಯಾಸವಾಗಿ ಆ ವಸ್ತುವಿನಲ್ಲೇ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ.  ಆ ವಸ್ತುವಿನಲ್ಲೇ ಅಂತರ್ಗತವಾಗುತ್ತದೆ. ಆಗ ಆನಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಜ್ಞಾನ ಸ್ಥಿತಿ ಎನ್ನುವರು.

ಸಮಾಧಿ: ಇದು ಎಂಟನೆ ಮೆಟ್ಟಿಲು ಧಾನದ ಮುಂದುವರೆದ ಭಾಗದ ಸ್ಥಿತಿ ಈ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿ ವಸ್ತುವಿನಲ್ಲೇ ತಲ್ಲೀನನಾಗುತ್ತಾನೆ ಹಾಗೂ ಅಮಿತವಾದ ಆನಂದವನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ.

ಯೋಗದ ಫಲಪ್ರಾಪ್ತಿ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಣಗಳು

ವಪೂಕೃಶತ್ವಂ ವದನೆ ಪ್ರಸನ್ನತಾ ನಾದಸ್ಪಟುತ್ವಂ ನಯನೇ ಸುನಿರ್ಮಲೇ

ಆರೋಗತಾ ಬಿಂದು ಜಯ ಅಗ್ನಿದೀಪನಂ ನಾಡೀವಿಶುದ್ದಿ ಹಠಯೀಗ ಲಕ್ಷಣಮ್

ಅರ್ಥ : ಶರೀರದಲ್ಲಿ ಹಗುರತೆ, ಮುಖದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸನ್ನತೆ, ಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಫುಟತೆ, ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಳಪು, ರೋಗಗಳ ನಾಶ ವಿರ್ಯಜಯ ಪೂರ್ಣ ಜೀರ್ಣಕ ಶಕ್ತಿ, ನಾಡಿ ಶುದ್ಧಿ ಇವೇ ಹಠಯೋಗ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ.

ಇಂತಹ ಅನೇಕ ಶ್ಲೋಕಗಳು ಯೋಗದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವವನ್ನು ತಿಳಿಸುವಂತಹವುಗಳಾಗಿವೆ. ಯೋಗವನ್ನು ಮಾಡಲು ಮೊದಲು ಪಾಲಿಸಬೇಕಾದ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾದ ನಿಯಮಗಳು

1. ಊಟವಾದ ಎರಡು ಗಂಟೆಯ ನಂತರ ಆಸನಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು.
2. ಬರಿ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಮಾಡದೆ ಜುಮುಖಾನದಂತಹುಗಳನ್ನುನೆಲಕ್ಕೆ  ಹಾಸಿರಬೇಕು
3. ಆಸನ ಮಾಡುವ ಸ್ಥಳ ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿ ನಿಶಬ್ಧವಾಗಿ ಪ್ರಶಾಂತತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರಬೇಕು. ಮೇಲೆ ಚಾವಣಿ ಇರಬೇಕಾದುದು ಅವಶ್ಯಕ.
4. ವ್ಯಾಯಾಮ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಾತು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ ಆಸನಗಳಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಉಸಿರಾಟದ ಮೇಲೆ ಗಮನಹರಿಸಬೇಕು .
5. ಆಸನದ ಕ್ರಮವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಆಸನಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು.
6. ಸೂರ್‍ಯ ಉದಯಿಸುವ ಮತ್ತು ಸೂರ್‍ಯಾಸ್ತದ ಮೊದಲು ಆಸನ ಅಭ್ಯಾಸ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳ್ಳೆಯದು .
7. ಬಿಗಿಯಾದ ಸಮವಸ್ತ್ರವನ್ನು ಹಾಕಿರಬಾರದು. ಆಸನಕ್ಕೆ ಅಡಚಣೆಯಾಗುವ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಹಾಗಿರಬಾರದು.
8. ತಜ್ಞರುಗಳ ಪ್ರಕಾರ 8 ವರ್ಷ ಮೀರಿದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಯೋಗದ ಆಸನಗಳನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ ಯೋಗ ಗುರುಗಳಿಂದ ಕಲಿಸಬೇಕು
9. 1 ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ತರಗತಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ  ವಿಶ್ರಾಂತಿ, ಧ್ವನಿ , ಓಂ.ಕಾರ ಹಾಗೂ ಕೆಲವೇ ಸುಲಭ ಆಸನಗಳಿವೆ.

ಹುಷರಿಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ ಮತ್ತು ಶಸ್ತ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಗಾದವರು ಯೋಗ ತಜ್ಞರೊಂದಿಗೆ ವಿಚಾರಿಸಿ ಆಸನಗಳನ್ನು ಮಾಡತಕ್ಕದ್ದು ಇತ್ಯಾದಿ ನಿಯಮಗಳನ್ನು             ಯೋಗ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಓದಿ ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ಆಸನಗಳನ್ನು ಮಾಡತಕ್ಕದ್ದು.